Fidan dikim zamanı, kışın yaprağını döken meyve
türlerinde, yaprak dökümünden itibaren başlar ve erken ilkbahara kadar
sürer. Kış ayları çok sert geçmeyen yerlerde sonbahar dikimi daha
yararlıdır. Kışın yaprağını dökmeyen (herdemyeşil) meyve türleri de
kışları ılık geçen yerlerde sonbaharda dikilmelidir. Bu meyvelerin
fidanları torbada yetiştirilmişse dikim zamanı geç ilkbahara kadar
sürebilir.
Bahçenin dikime hazırlanmasına, fidan dikiminden önce,
sonbahar-kış ayları çok yağışlı geçen yerlerde yaz aylarında başlanır.
Bahçe yeri, taş, eski ağaç kalıntıları ve çeşitli yabancı maddelerden
temizlenir. Daha önce bir ürün ekiliyse, bunun artıkları traktörle sürüm
yapılarak toprağa karıştırılır. Çeşitli ölçüm teknikleriyle, düzgün
sıralar oluşturulacak şekilde ve belirlenen dikim aralıklarına göre
fidan yerleri işaretlenir. Çukur açıldığında, belirlenen fidan yerinin
kaybolmaması için "dikim tahtası" ile "üçleme" yapılır. Fidan çukurları,
traktörün arkasına takılan burgu aletiyle veya bel küreğiyle, daha önce
belirlenen derinlik ve genişlikte açılır. Çukurlar 40 cm den daha derin
açılacaksa bu seviyeden sonraki alt toprak ayrı bir yere konulur ve
dikimde kullanılmaz. Açılan çukurun tabanına toprak analiziyle önerilen
fosforlu ve potasyumlu gübreler konularak hafifçe karıştırılır. Daha
sonra gene önerilen miktarda çiftlik gübresiyle, çukurdan çıkan üst
toprak karıştırılarak çukur bu karışımla doldurulur ve dikime kadar bu
şekilde bekletilir. Fidan hemen dikilecekse bu doldurma işlemine gerek
yoktur.
Fidanların sökümünden itibaren muhafaza, nakliye ve
bahçede dikime kadar beklenen sürelerde, kökleri daima nemli kalmalı,
kurumamaları sağlanmalıdır. Bunun için en iyi yöntem fidanların kök
bölgelerinin toprağa gömülmesi ve bolca sulanmasıdır. Hendekleme denilen
bu işlemde fidanlar 45 derecelik bir açıyla, toprağa eğimli olarak
gömülmelidir. Dik olarak gömülen fidanlarda üstten kökler hava alarak
kuruyabilir veya don zararına uğrayabilir. Saksıda yetiştirilen
fidanları sadece zaman zaman sulama yeterlidir.
Dikim günü mümkün olduğu kadar rüzgarsız ve bulutlu
olmalıdır. Bu durum, dikim sırasında fidan köklerindeki su kaybını en
aza indirecektir.
Dikilecek fidan, topraktan çıkarılarak kökleri 5-10 cm
uzunlukta kalacak şekilde kesilir, gövde kısmında kurumuş ve kırılmış
yan dallar varsa bunlar da sağlam kısma kadar kesilir. Çok uzun yan
dalların uçları alınır. Fidanların dikim derinliği, genel olarak
fidanlıktaki dikim seviyesinde veya birkaç cm daha derinlikte olacak
şekilde tayin edilir. Aşılı fidanlarda aşı yerinin toprak üzerinde
kalması ayrıca genel bir kuraldır. Çelikle çoğaltılmış fidanlarda çelik
gövdesinin tamamı toprak içinde kalmalıdır.
Dikimi genellikle 2 kişi yapar. Birisi fidanı dikim tahtasını
kullanarak yerini ve derinliğini belirleyerek dik olarak tutar. Diğeri
önce fidanın dikim derinliğine göre çukurdan toprak alarak veya ilave
ederek çukuru dikime hazırlar ve tabana ayagı ile bastırarak toprağı
sıkıştırır. Fidan çukura konulduktan sonra etrafını toprakla doldurur ve
ayağı ile fidan çevresindeki toprağı sıkıştırır. Fidan çevresinin
toprakla doldurulması sırasında, fidanı tutan kişi kökleri çukur
tabanına bastırmamalı, köklerin uç kısımları yukarı doğru
kıvrılmamalıdır. Dikimden sonra fidan çevresinde can suyunun etrafa
taşmayacak şekilde verilebilmesi için küçük bir havuz yapılır ve mutlaka
sulama yapılır. Can suyu denilen bu uygulama toprak ıslak olsa da
mutlaka uygulanır ve fidan kökleri ile toprak parçacıkları arasında hava
boşluklarının kalmamasını sağlar.
Nessun commento:
Posta un commento